De roodharige puber met pukkeltjes en sproeten had zijn blikje redbull al op de lopende band van de kassa gezet. Er was even geen balkje die zijn boodschap van de mijne moest onderscheiden dus na een gepaste ruimte begon ik mijn boodschappen achter zijn blikje te stallen. “Oooh jeetje!! Hoe moet dat nu?” riep hij plots paniekerig terwijl hij met zijn handen mijn boodschappen naar achter schoof. Even bestudeerde ik hem, om te kijken wie ik voor me had. Hij was een tikje ‘anders’ zag ik nu. Al vind ik ‘anders’ een stom woord, wat is normaal en wat is ‘anders’ tenslotte. Dat. Enfin, om het toch te duiden: hij leek iets lager begaafd, door zijn motoriek en reactie. Mijn gedachten werden onderbroken door zijn geroep om een balkje. “Balkje, ik moet een balkje, joehoe, balkje?!”

“Hee joh, rustig maar”, probeerde ik hem te kalmeren, “we zeggen zo gewoon dat dit blikje van jou is, er is niks aan de hand!”
Hij werd rustig. Het was hem duidelijk dat alles goed zou komen. “Ik wil je wel helpen met jouw boodschappen hoor?” zei hij, opeens, uit het niets. Een snelle schakelaar. Zijn handen graaiden al naar de zak appels in mijn mandje. “Wauw. Wat tof van jou! Ik heb weer veel te veel meegenomen, ja leg alles maar neer!” Terwijl hij druk bezig was en mij vertelde dat de chocomel die ik had aangeschaft écht heel erg lekker is, had de caissière inmiddels een nieuw balkje naar achteren geschoven. Ik plaatste deze achter zijn blikje.

Het was zijn beurt om af te rekenen. Het werd me duidelijk dat hij zijn aankoop zorgvuldig had voorbereid. “Ik weet dat je me twintig cent terug moet geven”, zei hij tegen de caissière, “maar dat is een fooi, voor jou, dat mag je houden”
Mijn hart gloeide. Een FOOI! Dat verzin je toch niet? De caissière bedankte hem beduusd.
“Wat ben jij een kanjer!” riep ik, uit de grond van mijn hart.
“Ach. Het is niks bijzonders. Zo ben ik”, antwoordde hij met een verlegen lachje , terwijl hij achteloos zijn schouders ophaalde. Zoals pubers dat kunnen doen. Alleen was dit geen normale puber, maar een heel speciale. Anders. Buitengewoon. Zo is hij, hij zei het zelf.

Delen

“Buurman Piet, mag ik wat vragen? Een beetje brutaal?”
Mijn bejaarde buurman knikt instemmend. Orgelmuziek van zijn hand klinkt iets te hard door zijn zelfgemaakte boxen (“Niet zachter zetten, de boxen moeten trillen”).
Het geluid overstemt de bonkende, bijna ritmische klanken van de zuurstoftank in de hal. Zojuist stapte ik over slangetjes heen die vanuit zijn neus door de kamer slingeren naar deze tank. Hij wilde dat ik zijn cd ging beluisteren. “Dat hoesje. Die knop. Ja zo”.
-”Waar geniet je nou van, zo elke dag? Ik bedoel… je longen, nou ja. Die doen het bijna niet meer. Je handen doen pijn. En je hebt enge blauwe plekken waar je trouwens naar moet laten kijken. Dat terzijde. Geniet je nog?”
-”Ja. Van muziek. Pomtiedom. Hoor je het? Henny (zijn overleden vrouw) moest mij altijd aantikken. Op mijn schouder. Want dan kwam ik er niet uit. Uit die muziek. Begrijp je dat? Muziek is emotie”
-”Ja” zeg ik.
We zwijgen en luisteren. Wel een half uur lang. Stiekem kijk ik naar hem. Af en toe. Ik zie de beroering. En de schittering in zijn ogen wanneer er ongetwijfeld een herinnering voorbij vliegt. Want plots zie ik hem glimlachen of neuriën.

Dat pakken ze hem niet meer af. Muziek is in staat om filmpjes uit het verleden naar boven te halen en deze af te spelen in je hoofd. Soms deelt hij een vlaag van zijn filmpje tussen het luisteren door. Ik neem een nipje van de wijn. Chardonnay uit een kartonnen doos. Ik mocht het zelf inschenken. Witte uit de blauwe doos voor mij en rode uit de paarse doos voor hem. De paarse doos stond ook in de koelkast, maar daar zei ik niks van. Ook de goudse kaas die we delen sneed ik eerder in blokjes.
Muziek is emotie. Na vanavond ben ik ervan overtuigd. Als ik dat al niet was.

Delen

Op een zondag naar Ikea. Dan vraag je erom. Rijen dik vanaf de kassa tot aan de opgestapelde spaanplaten van whåtever.
Gezucht. Jengelende kinderen. Chagrijnige bezoekers met enkel een kaasschaaf in handen, terwijl ze de odeur van zojuist vermaalde Zweedse ballen uitstoten. Riekend uit hun mondholte bij elke vloek. Hè gezellig.

Ik was er ook zo één, met een kleine aankoop. Zonder de Zweedse delicatessen in mijn maag dan. Ik zocht wat anders, maar zo gaat dat als je je doel niet hebt gevonden in Ikea. Ongemerkt blijk je toch van alles nodig te hebben. Terwijl Afra en Frank voor me in de rij kibbelen over de keuze om rustig te wachten in deze massa of hun kingsize wijnglazen kapot te smijten tegen een bak afwasborstels, klinkt er een stem achter me. “Het is al Kerstmis daar, zie je dat?” Een vriendelijk gezicht van een meneer op leeftijd lacht me toe. Zijn vinger wijst naar een kersttafereeltje verderop. Lampjes en kerstballen blinken ons tegemoet in het licht van kille tl-lampen. Zijn ogen glinsteren en zijn bleke vingers klemmen zich stevig vast om een doos gouden kerstballen. “U lijkt daar vrolijk van te worden, houdt u van Kerstmis?”, vraag ik. Zijn glimlach verbreedt zich tot een innemende smile van oor tot oor. “Dit jaar wel, dan zie ik mijn kleinkinderen. Ik heb ze nog nooit ontmoet”

Wat volgt is een boeiende conversatie over zijn dochter die in Australië woont, inclusief het bewonderen van schattige kindersnoetjes in zijn portefeuille. We schuifelen langzaam richting kassa. In een ooghoek zie ik dat Frank zijn geduld verliest en hoor ik door de intercom dat Anna opgehaald wil worden uit Smålland. Het zijn achtergrondgeluiden geworden. Tijdelijke taferelen die er niet toe doen. Als ik na het afrekenen afscheid neem van Alfred wens ik hem alvast veel plezier. “Geniet. Ook van de voorpret. Hang gewoon die gouden kerstballen al op, oké?”
“Ja dat doe ik, het was gezellig, volgende keer bij jou!” roept hij me na. Ik grinnik om zijn gevatte grapje en check de tijd op mijn mobiel.

Een uur vroeger dan ik dacht. Wintertijd, en toch vliegt het voorbij. Afra vangt nog net op tijd haar glazen kelken op die bijna kapot knallen tegen de plots weigerende draaideur, haar wangen rood van irritatie. Ik geniet nog even na en neem er, gewoon, lekker even de tijd voor.

Delen

Bij station Sloterdijk valt een man bijna letterlijk de coupé in. Op onvaste voeten, gestoken in versleten allstars wankelt hij recht op mij af. Ondanks de zee aan ruimte neemt hij plaats tegenover me. Zijn rooddoorlopen ogen kijken mij indringend aan. “Boefje”, zegt hij.

“Pardon?”
“Boefje”, herhaalt hij. Halverwege het uitspreken van dit woord zakt hij in een diepe slaap. Twee conductrices stappen enkele minuten later de coupé in. Onderzoekend glijden hun ogen over zijn uitgetelde lichaam. “Hallo. We zagen hem al, hoort hij bij jou?”
“Nou dat dacht ik niet”
Ze knikken instemmend. Duidelijk. Dit dronken varkentje gaan ze wel even wassen.
“Meneer. Hallo. Vervoersbewijzen” zegt de één.
“Dit werkt niet Carla. Laat mij maar”
Ze haalt diep adem en buldert dat hij wakker moet worden. Haar volume is zo indrukwekkend dat ze, wat mij betreft, direct aangenomen mag worden bij de viskraam op de markt. Stilte.
De man is op een andere planeet. Dit gaat hem niet worden .
Met veel interesse volg ik het tafereel.
Carla besluit tot een nieuwe maatregel. Ze begint voorzichtig met een licht tikje op zijn schouder, maar al snel schudt ze de man met twee handen door elkaar. Collega viswijf valt haar bij met de nodige krachttermen.
Het werkt. Hij wordt wakker.

“Laat me met rust!”
“Uw kaartjuhhhh!” buldert ze weer. Dit doet ze vaker. Ze heeft de skills van een sergeant in een militair strafkamp.
Meneer blijkt geen kaartje te hebben. Terwijl Carla hem de trein uit begeleidt bij station Purmerend buldert ze hem onnodig nog even na dat hij moet opsodemieteren.
Door het raampje heen zie ik hem ineenvallen op het perron.

“Eh. Mevrouw. Het is natuurlijk niet tof van dat kaartje. Maar hoe komt hij nu thuis?”
“Dat interesseert me geen reet. Na zoveel jaar werken in de trein heb je geen medelijden meer met zulke gasten. Geloof me. Had hij nog wat tegen je gezegd?”
“Eh, nou. Niet echt. Boefje. Haha!”
“Dat bedoel ik. Heel intimiderend voor een vrouw alleen in de trein. Kom Carla we gaan verder”

Terwijl we verder glijden over het spoor bel ik na enige twijfel de politie en vertel ze over een man die op de ijskoude tegels van perron Purmerend ligt te slapen. Ze beloven me even te kijken. Als ik uitstap in Hoorn zwaai ik nog even naar Carla en viswijf. Ze zwaaien hartelijk terug. Gezellig.

Delen

Lunchpauze.

Ik stap stevig door wanneer een hagelbui mij overvalt tijdens een wandelingetje in het park. Venijnige ijsbolletjes slaan genadeloos tegen mijn wangen. ‘Verdomme!’ Hardop vervloek ik buienradar.
Natuurlijk heb ik juist vandaag mijn jas zonder capuchon aangetrokken. “Verdommûhhh!” roep ik weer. Vloeken voelt eigenlijk best lekker, zo, tegen het niets.

“Dat staat je niet!”
Hij laat me schrikken. De man die schuilt tussen de struiken. Ik waande me alleen. Verdomme. Eikel.
De eikel glimlacht naar me, vaderlijk. Hij heeft een hond. Eigenlijk best wel een lieve hond.
‘Hallo’ zeg ik daarom maar. Zo vriendelijk mogelijk.
‘Dat is beter’
‘Fijn. Ik ren weer verder. Succes!’

‘Als je lacht breekt de zon door hoor! Zul je zien’, roept hij me na.
Hou toch op man. Zo werken die dingen niet. Toch werp ik hem nog even een vluchtige glimlach over mijn schouder toe. Hij kan er ook niks aan doen, tenslotte.

Terwijl ik zeiknat het einde van het weggetje bereik breekt hij door. De zon. Zomaar.
Ik kijk achterom of ik hem nog zie. Die vriendelijke man. Hij is verdwenen. Mijn rotbui ook. Voor niks gaat de zon op.

Delen

Misschien had hij een tic? Terwijl we een luchtig gesprek hadden over onze kinderen schoten zijn armen soms willekeurig een kant op. Water inschenken leek hem enige moeite te kosten. Ik negeerde het maar.

We zaten in een restaurant. Onze jarenlange digitale vriendschap besloten we te vieren met een etentje. De gesprekken die we online voerden gingen moeiteloos over in een gesprek face to face. We spraken over de liefde, over het geluk dat hij hervonden had bij zijn nieuwe vriendin en over het leven an sich. Hoe alles zo snel gaat. Voorbij raast. Hoe de jaren wel lijken te vliegen. Plots viel hij stil. Zijn ogen dwaalden af naar het raam en staarden met een serieuze blik naar buiten.
“Wat is er? Is alles oké?” vroeg ik.
“Ja. Het is… Ik moet je iets vertellen. Ik heb Huntington. Daarom beweeg ik een beetje raar. Heb je dat gezien?”
“Ja”

We deelden een stilte. Ik kneep hem bemoedigend in zijn hand. Huntington, vroeg ik me hardop af. Wat is dat ook alweer precies? Hij wist het me haarfijn uit te leggen. Over hoe de eerste symptomen twee jaar geleden bij hem zijn begonnen. In zijn 41ste levensjaar, geheel volgens het boekje. Hij wist dat het kwam. Dat wist hij al als klein jongetje. Hij wist dat zijn leven rond zijn veertigste een onwelkome wending zou nemen die onomkeerbaar zou zijn. Met die wetenschap heeft hij altijd geleefd. Terwijl wij zorgeloos door leven en niet weten wanneer ons laatste uur zal slaan, weet hij het al die tijd al. Hij heeft nog een jaar of tien, zo ongeveer, daarna zal hij een kasplantje zijn. Hij bracht het nuchter. Hij weet ook dat hij dat niet gaat worden; een kasplantje. Hij heeft het gezien bij zijn moeder en tante. Hij heeft gezien hoe alle levenskracht langzaam hun brein en spieren verliet. Hoe ze staarden in het niets, de laatste tien jaar van hun leven. Een lege huls op een stoel, of bed.

Hij gaat ervoor zorgen dat hem dat niet gaat gebeuren. Terwijl ik me ongerust afvroeg of de euthanasiewet tegen die tijd wel aan zijn kant zal staan, lachte hij alweer. Laten we proosten, op het leven, zei hij. Met waterige oogjes prooste ik mee. Op het leven dan maar. Op het leven van deze mooie man, met zijn twee prachtige kleine kinderen, die gelukkig geen Huntington hebben. Op mijn leven, open en onvoorspelbaar. Op het leven in het algemeen. Op kerst. Op vriendschap. Op oud en nieuw en op de spuuglelijke kerstsokken van de man naast ons. Cheers!

Eenmaal buiten, op weg naar onze auto’s, liepen we langs een groepje jongeren. “Hee, moet je die man zien, hij is straalbezopen. Hij beweegt super raar!” lachten ze. Wij lachten ook. Want we wisten wel beter en gunden ze onwetendheid.
Hij maakte nog even een belachelijk sprongetje om ze nog harder te laten lachen. Op het leven, zei hij maar weer. Op het leven, lachte ik.

Delen